Οι στιγμές που ανοίγουν τα «παράθυρα» της συνείδησης
Δύσκολα πια μπορούμε να βρούμε στις μέρες μας το νόημα και την πνευματικότητα που λείπουν από τη ζωή μας. Η πνευματικότητα δεν είναι ταυτόσημη με κάποιο δόγμα, πίστη, ιδεολογία. Είναι μια εμπειρία που κάθε άνθρωπος μπορεί να πλησιάσει και να βιώσει με το δικό του τρόπο.
Βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου αιώνα και μιας νέας εποχής. Μιας εποχής που με το ένα χέρι φέρνει μια ασύλληπτη, συγκλονιστική πρόοδο των επιστημών και της τεχνολογίας και με το άλλο τη σχεδόν ολοκληρωτική κατάρριψη αξιών, πεποιθήσεων, πίστεων, ιδανικών. Αν αυτό είναι καλό ή κακό, δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε ακόμη. Ίσως είναι ευχή και κατάρα: Δεν έχουν μείνει πολλά σταθερά πράγματα για να πιαστούμε πάνω τους, αλλά από την άλλη είμαστε ελεύθεροι να συλλάβουμε και να δημιουργήσουμε καινούργια.
Το σίγουρο είναι πως όλα όσα ήταν αυτονόητα για τους παππούδες μας, αυτά που έδιναν δομή στη ζωή τους, νόημα και δύναμη στις δύσκολες εποχές που περνούσαν, σημαίνουν πολύ λίγα ή σχεδόν τίποτα πια για εμάς: θρησκείες και φιλοσοφίες, ιδεολογίες, πολιτική, δόγματα, κοινωνικοί θεσμοί, ηθικές αξίες, ακόμη και βασικά κοινωνικά σχήματα, όπως είναι ο γάμος και η οικογένεια. Από όλα αυτά εξακολουθούν ακόμη να υπάρχουν κάποια μικρά δείγματα, από τα οποία πιανόμαστε καμιά φορά σε ώρα ανάγκης, χωρίς να μπορούν να μας δώσουν πάντα τη στήριξη που γυρεύουμε και χρειαζόμαστε.
Η πνευματικότητα τι άλλο θα μπορούσε να είναι, αν δεν έχει να κάνει με θρησκευτική πίστη; Έχει να κάνει με την ανθρώπινη γνώση και σοφία, με την ομορφιά, με την αγάπη, με το καλό και το δίκαιο. Πολλοί μιλούν για την πνευματικότητα, όμως ο καθένας εννοεί κάτι διαφορετικό.
Για τον έναν είναι ο διαλογισμός και η φιλοσοφία ζεν, για τον άλλον η μελέτη μεγάλων φιλοσόφων της αρχαιότητας, για άλλους η απόλαυση μιας συγκεκριμένης μουσικής, ο αλτρουισμός, η καλλιτεχνική δημιουργία, τα θαύματα της φύσης, όπως ο έναστρος ουρανός, ο βυθός της θάλασσας, τα σπήλαια, οι ψηλές κορυφές των βουνών, τα άγρια ζώα και φυτά.
Για κάποιους είναι απλές καθημερινές στιγμές, κατά τις οποίες για λίγα λεπτά αισθάνονται να βρίσκουν νόημα στη ζωή: στις ματιές αγαπημένων προσώπων, στην κηπουρική, σε βαθιές ερωτικές στιγμές, σε στιγμές οικογενειακής ή προσωπικής γαλήνης και πληρότητας.
Σε μια εποχή που αμέτρητα εξωτερικά ερεθίσματα διεκδικούν διαρκώς την προσοχή μας - ακόμη κι όταν δεν το θέλουμε -, που είμαστε συνεχώς σε «επικοινωνία», προσωπική ή μαζική, τα λιγότερο επικοινωνιακά και κοινωνικά «κομμάτια» του εαυτού μας μπαίνουν σε αναγκαστική αδράνεια, αν δεν τους αφιερώσουμε μερικές στιγμές ησυχίας. Το να συνειδητοποιούμε κάποιες στιγμές ότι απλά ζούμε, ότι υπάρχουμε, έτσι, χωρίς να πρέπει να κάνουμε κάτι, μπορεί να είναι απολύτως απαραίτητο για την εσωτερική μας ζωή.
Το σίγουρο είναι ότι το να αρνούμαστε κάθε είδους πνευματικότητα, είτε εκ πεποιθήσεως («Όλα τα εξηγεί με τον καλύτερο τρόπο η επιστήμη και η λογική») είτε γιατί δεν υπάρχει χώρος και χρόνος στη ζωή μας γι’ αυτήν (και αυτό είναι μάλλον το συνηθέστερο), είναι σαν να αγνοούμε την ύπαρξη των δύσκολων ερωτημάτων της ζωής ή να αποφεύγουμε να τα αντιμετωπίσουμε. Τίποτε, όμως, δεν μπορεί να μας εγγυηθεί ότι δεν θα βρεθούμε μπροστά τους εντελώς απροετοίμαστοι, όταν μια μεγάλη αλλαγή αναστατώσει τη ζωή μας. 
Πολλές φορές, μάλιστα, κάτι τέτοιο, μια μοιραία αλλαγή, ένα τραγικό ή ακόμη και ένα χαρμόσυνο γεγονός, αποτελεί την αφορμή για να αποκτήσουμε μια ματιά πιο «πνευματική» πάνω στα πράγματα.
Αν, όμως, ούτε η αφοσίωση σε μια θρησκευτική πίστη, ούτε τα «μοντέρνα» πνευματικά μονοπάτια του τύπου «λίγο βουδισμός, λίγο διαλογισμός, λίγο ορθοδοξία, λίγο οικολογία και λίγο σούσι» δεν ικανοποιούν τα υπαρξιακά μας ερωτήματα, αλλά ούτε και ο απόλυτος ορθολογισμός δεν μας καθησυχάζει, τότε τι; Η πνευματικότητα είναι μάλλον μια υπόθεση εντελώς προσωπική, για την οποία μάλιστα δεν είναι κι εύκολο να μιλά κανείς .Πώς να πει κανείς με λόγια και να εξηγήσει τι ακριβώς ψάχνει;
Η πνευματικότητα φαίνεται πως δεν είναι καλή μόνο για την ψυχή και το πνεύμα. Έρευνες που έχουν γίνει σχετικά αποδεικνύουν ότι άνθρωποι που πιστεύουν σε κάποια θρησκεία είναι λιγότερο ευάλωτοι σε σωματικές παθήσεις, όπως υψηλή πίεση, καρδιαγγειακά νοσήματα, πως η υγεία τους επανέρχεται γρηγορότερα μετά από εγχειρήσεις και το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι πιο ισχυρό. Επίσης, πάσχουν λιγότερο από κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές. Φυσικά, τα αποτελέσματα αυτά οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο διαφορετικό τρόπο ζωής των συγκεκριμένων ανθρώπων (λιγότερες καταχρήσεις, πιο υγιεινές συνήθειες) και στη θεραπευτική επίδραση της συχνής επαφής με άλλους ανθρώπους σε λειτουργίες και θρησκευτικές τελετές.
Αυτό, όμως, δεν τα κάνει λιγότερο αποκαλυπτικά για το πόσο η πνευματικότητα μπορεί να έχει θετική επιρροή με πολλούς διαφορετικούς τρόπους στη ζωή των ανθρώπων.
Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε like… ή κοινοποιήστε το και μοιραστείτε το με τους φίλους σας!
| Προυγούμενο | Επόμενο |
